Zoofizjoterapia (fizjoterapia zwierząt, rehabilitacja medyczna zwierząt) to jedna z dziedzin medycyny weterynaryjnej. Składa się z kinezyterapii, fizykoterapii i masażu.
Kinezyterapia oznacza lecznicze stosowanie ruchu. W fizjoterapii weterynaryjnej stosuje się różnego rodzaju ćwiczenia czynne oraz bierne. Ćwiczenia czynne wymagają aktywnego zaangażowania zwierzęcia. Wykonywane są przy użyciu specjalistycznego sprzętu – bieżni wodnej. Bieżnia wodna umożliwia pływanie oraz stosowanie treningów marszowych na ruchomej taśmie, która jest zanurzona w wodzie.
- Ćwiczenia aktywne mogą również być prowadzone z użyciem akcesoriów rehabilitacyjnych (piłki, wałki rehabilitacyjne, poduszki sensomotoryczne czy równoważnie).
- Ćwiczenia bierne polegają na wykonywaniu ruchów w stawach zwierzęcia bez jego zaangażowania, za pomocą rąk terapeuty.
Fizykoterapia jest metodą instrumentalną. Wykorzystuje czynniki fizykalne takie jak: temperatura, światło, laser, ultradźwięki, pole magnetyczne i elektromagnetyczne, prąd elektryczny oraz fala uderzeniowa.
Masaż jest wykonywany za pomocą rąk terapeuty, który prowadzi płynne i dokładne ruchy.
W ostatnich latach w Polsce wzrasta zainteresowanie zoofizjoterapią koni. Związane jest to z wcześniejszym rozwojem profilaktyki prozdrowotnej koni sportowych w krajach zachodniej Europy oraz Stanów Zjednoczonych, gdzie wiedza z zakresu rehabilitacji koni jest już daleko rozwinięta.
Świadomość potrzeby profilaktyki prozdrowotnej związana jest ze stawianiem przed końmi sportowymi wysokich wymagań fizycznych oraz wykonywanie przez nie nienaturalnych ćwiczeń, które przyczyniają się do kontuzji aparatu ruchu. Urazy układu mięśniowo – szkieletowego dotyczą głównie kończyn oraz grzbietu. Do najczęstszych schorzeń koni sportowych można zaliczyć zapalenie ścięgna, więzadeł, stawów, pochewek dolnych partii kończyn oraz zapalenie wyrostków kolczystych odcinka piersiowego, schorzenia stawów biodrowo – krzyżowych oraz zapalenie mięśni przykręgosłupowych. W konsekwencji jeździec zmuszony jest przerwać treningi lub zwolnić jego tempo dla rozpoczęcia procesów leczenia.
W zoofizjoterapii stosuje się różne zabiegi dla poprawy funkcjonowania i ruchomości aparatu ruchu. Do podstawowych zabiegów należy m. in. masaż stosowany do niwelowania bolesności mięśniowych i stymulowania rozwoju mięśni. Masaż pomaga w utrzymywaniu zdrowia i komfortu zwierzęcia poprzez zwiększenie i poprawienie krążenia krwi i niwelowania wzmożonego napięcia mięśniowego. Wykorzystywany jest on u koni sportowych w powrocie do pełnej sprawności fizycznej po przebytej kontuzji aparatu ruchu.
